Chinese: 节鞭山姜 [jie bian shan jiang]

Zingiberaceae

ເປັນພືດລົ້ມລຸກຫຼາຍປີ, ມີເຫງົ້າໃຕ້ດິນທີ່ແຂງແຮງ, ລຳຕົ້ນສູງປະມານ 1,2-2 ເມັດ, ແຕກຫຼາຍຕົ້ນພາຍໃນສຸ່ມ, ມີ 5-12 ໃບ/ຕົ້ນ. ໃບຈັບລຽງແບບລະນາບດຽວ, ແຜ່ນໃບຮູບຂອບຂະໜານ ຫຼື ຮູບໃບຫອກ, ກວ້າງ 4-10 ຊມ, ຍາວ 20-35 ຊມ, ປາຍຮຽວແຫຼມ, ໂຄນມົນ, ຂອບໃບລຽບ, ແຜ່ນໃບທັງສອງດ້ານກ້ຽງ. ກ້ານໃບຍາວບໍ່ເຖີງ 1 ຊມ, ແຂງ. ລີ້ນໃບຮູບຄ້າຍແຜ່ນສາມຫຼ່ຽມ, ຍາວປະມານ 5 ມມ. ຊໍ່ດອກແບບຊໍ່ກະຈຸກແຍກຂະແໜງ, ມີຊໍ່ດອຍ່ອຍແບບກະຈະເກີດຢູ່ທີ່ປາຍລຳຕົ້ນ, ຊົງຮິຍາວ 20-30 ຊມ. ໃບປະດັບຊໍ່ດອກຮູບຮີແກມຮູບຂອບຂະໜານ, ຫ່ຽວແຫ້ງ ແລະ ຫຼົ່ນງ່າຍ, ໃບປະດັບຍ່ອຍຍາວປະມານ 5 ມມ, ໃບປະດັບຍ່ອຍຮູບໄຂ່ກວ້າງເຖີງຮູບຂອບຂະໜານ ຍາວປະມານ 4 ມມ. ກ້ານຊໍ່ດອກຍາວປະມານ 5 ຊມ, ຊໍ່ດອກຍ່ອຍຍາວ 2-10 ມມ. ດອກສີຂາວນວນເຖີງຂຽວອ່ອນເຖີງສີເຫຼືອງອົມສົ້ມ ບາງຄັ້ງເປັນສີແດງ. ກາບດອກໂຄນເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຫຼອດ, ຍາວປະມານ 4 ມມ, ປາຍແຍກເປັນສາມແສກ. ກິບດອກໂຄນເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຫຼອດ ຍາວປະມານ ໌ ມມ, ປາຍແຍກເປັນສາມແສກ, ຮູບຮີແກມຂອບຂະໜານແຄບ ຫຼື ຮູບໄຂ່ກວ້າງ ຍາວ 6-7 ມມ, ປາຍມົນໂຄ້ງ. ກິບປາກສີເຫຼືອງ, ມີລາຍຂິດສີແດງສົມສອງຂ້າງຂອງກິບ, ກິບຮູບຮີແກມຮູບໄຂ່ກວ້າງ ກວ້າງ ແລະ ຍາວປະມານ 5 ມມ, ປາຍ ແລະ ຂອງເປັນຄື່ນສັ້ນ, ກິບຄູ່ຂ້າງທີ່ເກິດຈາກເກສອນເພດຜູ້ທີ່ເປັນໜັນມີຂະໜາດນ້ອຍເປັນຮູບຕີ່ງ ສີແດງອົມສີສົ້ມ. ເກສອນເພດຜູ້ຍາວປະມານ 7 ມມ. ເຕົ້າໄຂ່ຍາວ 3-6 ມມ, ກ້ຽງ. ໝາກມົນກົມ ເສັ້ນຜ່ານສູນກາງປະມານ 2-4 ມມ, ເມື່ອຍັງອ່ອນເປັນສີຂຽວ, ເມື່ອສຸກແລ້ວເປັນສີແດງ. ເມັດກົມເປັນຫ່ຼຽມ, ສີດຳເມື່ອແກ່, ມີເຍື້ອສີຂາວຫຸ້ມໄວ້.

N/A

N/A

N/A

N/A

N/A

ອາຫານ
ພືດເປັນຢາ

ເປັນພືດທີ່ມີການນຳໃຊ້ຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະ ນຳໃຊ້ໃນຊີວິດປະຈຳວັນ ເຊັ່ນຫົວຂອງມັນແມ່ນເປັນເຄື່ອງເທດຍອດນິຍົມສຳລັບຄົນລາວເຮົາກໍ່ວ່າໄດ້ ບໍ່ວ່າຈະເປັນແກ້ງ, ເອາະ, ແຈ່ວ, ຕົ້ມຍໍາ ແລະ ອື່ນໆ, ລ້ວນແລ້ວແຕ່ມັກໃສ່ຫົວຂ່າທັງນັ້ນ. ແຕ່ລະມື້ມີການເກັບກູ້ໄປຂາຍ ແລະ ໄດ້ມີການປູກເອົາໄວ້ໃນບ້ານ ແລະ ເກັບກູ້ຈາກປ່າ, ໜໍ່ອ່ອນຂອງຂ່າຊະນິດນີ້ຖືກເກັບກູ້ກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນຊ່ວງມັນອອກໜໍ່ໃນປະມານເດືອນເມສາ-ພືດສະພາ, ສາມາດເຫັນຂາຍຢູ່ຕາມທ້ອງຕະຫຼາດ, ຄົນລາວເຮົາມັກເອົາມາແກ້ງ, ລວກ ແລະ ຊຸບປົນກັບໜໍ່ໄມ້ ຫຼື ຜັກຊະນິດອື່ນ. ນອກຈາກໜໍ່ແລ້ວກໍ່ຍັງມີຊໍ່ດອກອ່ອນກໍ່ນຳມາປູກແຕ່ງເປັນອາຫານເຊັ່ນດຽວກັນ, ຊໍ່ດອກອ່ອນນີ້ຍັງມີການນຳມາລວມ ແລະ ປີ້ງຕ່ຳແຈ່ວໃສ່ກັບກົບ ຫຼື ປາກໍ່ແຊບຫຼາຍເຊັ່ນດຽວກັນ. ແຕ່ພໍ່ເມື່ອໝາກສຸກແລ້ວກໍ່ຍັງມີການເກັບໝາກຂາຍນຳອິກ, ໝາກສຸກຂອງນຳສາມາດເອົາມາປຸ່ງແຕ່ງເປັນຢາໄດ້ອິກ ແລະ ເມັດຂອງຂ່າຊະນິດນີ້ຍັງມີຄົນຊື່ຂາຍເພື່ອເປັນແນວພັນນຳອິກ. ທາງດ້ານການຢາສະໜູນໄພແລ້ວເພີ່ນໄດ້ນຳເອົາຫົວຂ່າມາບົດໃຫ້ມູ່ນໆ ແລ້ວປະສົມກັບເຫຼົ້າ90%ໃຊ້ເປັນຢ່າທາຂີ້ກາກຂີ້ກ້ຽນ, ນອກຍັງເປັນຢາຊ່ວຍໃນການບຳລູງຮ່າງກາຍ ແລະ ຊ່ວຍໃນການໝູນວຽນຂອງເລືອດໄດ້ດີ.  

N/A

N/A

N/A

N/A

Flora of China Editorial Committee. 2000. Flora of China (Flagellariaceae through Marantaceae). 24: 1–431. In C. Y. Wu, P. H. Raven & D. Y. Hong (eds.) Fl. China. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.
Saensouk, S., Saensouk, P and Chanshotikul, N. 2017. Diversity and traditional uses of Zingiberaceae in Nong Khai Province, Thailand. KKU Sci. J. 45(3) 574-594 (2017)
Ahmad Nazif Aziz, HalijahIbrahimb, Devi Rosmy Syamsir, Mastura Mohtar, Jaya Vejayan and Khalijah Awang. 2013. Antimicrobial compounds from Alpinia conchigera. Journal of Ethnopharmacology Volume 145, Issue 3, 13 February 2013, Pages 798-802