ເລກລຳດັບທີ: 468
ລະດັບການຮວບຮວມຂໍ້ມູນ: ຂໍ້ມູນລະອຽດ
ປັບປູງຄັ້ງລ່າສຸດ: 2024-09-24

ຜັກໜອກ
Asiatic pennywort

Centella asiatica (L.) Urb.


ພືດ
ພືດເຄືອ
ພືດເຄືອ (ບໍ່ມີເນື້ອໄມ້)

1 / 4
Image 1
2 / 4
Image 2
3 / 4
Image 3
4 / 4
Image 4


ຊື່ທ້ອງຖີ່ນ:
( Asiatic pennywort, Indian pennywort, Spadeleaf, gotu kola, marsh pennywort, pennyweed, sheeprot, thankuni and Centella.)

ຊື່ພ້ອງ :
Centella asiatica f. crispata (Maxim.) H.Hara
Centella asiatica subsp. floridana (J.M.Coult. & Rose) J.M.Coult. & Rose
Centella asiatica var. asiatica
Centella asiatica var. boninensis (Nakai ex Tuyama) H.Hara
Centella asiatica var. crispata (Maxim.) Y.Yabe
Centella asiatica var. crista Makino
Centella asiatica var. cristata Makino
Centella boninensis Nakai
Centella boninensis Nakai ex Tuyama
Centella hirtella Nannf.
Centella repanda subsp. floridana Small
Centella ulugurensis (Engl.) Domin
Centella uniflora (Colenso) Nanf.
Chondrocarpus asiaticus (L.) Nutt.
Chondrocarpus erectus S.Watson
Chondrocarpus triflorus (Ruiz & Pav.) Nutt.
Glyceria asiatica (L.) Nutt.
Glyceria triflora (Ruiz & Pav.) Nutt.
Hydrocotyle abyssinica Gand.
Hydrocotyle artensis Montrouz.
Hydrocotyle asiatica L.
Hydrocotyle asiatica var. crispata Maxim.
Hydrocotyle asiatica var. hebecarpa (DC.) Hassk.
Hydrocotyle asiatica var. lunata (Lam.) Pers.
Hydrocotyle asiatica var. monantha F.Muell.
Hydrocotyle asiatica var. pedunculata Kuntze
Hydrocotyle asiatica var. subrepanda Blume
Hydrocotyle asiatica var. subsessilis Kuntze
Hydrocotyle brasiliensis Scheidw.
Hydrocotyle brasiliensis Scheidw. ex Otto & F.Dietr.
Hydrocotyle brevipedata St.-Lag.
Hydrocotyle brevipes DC.
Hydrocotyle dentata A.Rich.
Hydrocotyle ficarifolia Stokes
Hydrocotyle ficarioides Lam.
Hydrocotyle ficarioides Michx.
Hydrocotyle hebecarpa DC.
Hydrocotyle inaequipes DC.
Hydrocotyle indivisa Banks & Sol.
Hydrocotyle indivisa Banks & Sol. ex Hook.fil.
Hydrocotyle leptostachys Spreng.
Hydrocotyle lunata Lam.
Hydrocotyle lurida Hance
Hydrocotyle natans Thunb.
Hydrocotyle nummularioides A.Rich.
Hydrocotyle pallida DC.
Hydrocotyle reniformis Walter
Hydrocotyle rotundifolia Wall.
Hydrocotyle sarmentosa Salisb.
Hydrocotyle sylvicola Cordem.
Hydrocotyle thunbergiana Spreng.
Hydrocotyle ulugurensis Engl.
Hydrocotyle uniflora Colenso
Hydrocotyle wightiana Wall.
Trisanthus cochinchinensis Lour.

ຊື່ສະກຸນ:
Apiaceae

ຊະນິດໃກ້ຄຽງ:

ບັນຍາຍລັກສະນະທາງພືດສາດ:
ໃບບົວບົກ ຫຼື ທີ່ເອີ້ນກັນວ່າຜັກໜອກ ເປັນໄມ້ລົ້ມລຸກທີ່ສາມາດຕັ້ງຂື້ນໜ້າສົນໃຈ ເຊິ່ງສາມາດຍາວຮອດ 2,5 ມ.
ລຳຕົ້ນເປັນລຳເລືອໄປຕາມພື້ນດິນ ແລະ ແຕກກິ່ງຍາວໄປຕາມໜ້າດິນ ກິ່ງເຫຼົ່ານີ້ສາມາດເກີດຕົ້ນໃໝ່ໄດ້ ໂດຍການຢັ່ງຮາກທີ່ຈຸດສະເພາະ ທີ່ເອີ້ນວ່າຂໍ້.
ໃບເປັນຮູບວົງກົມຮອບຈຸດຈັບຂອງກ້ານໃບ, ຂະໜາດແຕກຕ່າງກັນ ໂດຍມີຂະໜາດເສັ້ນຜ່າສູນກາງລະຫວ່າງ 1 ຫາ 7 ຊມ. ແລະ ຍາວ 2 ຫາ 5 ຊມ. ຂອບໃບເປັນແສກ ເຮັດໃຫ້ມີລັກສະນະທີ່ໂດດເດັ່ນ.
ພືດຊະນິດນີ້ອອກດອກເປັນກະຈຸກ ເອີ້ນວ່າຊໍ່ດອກ ເຊິ່ງຍາວ 1 ຫາ 7 ຊມ. ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວດອກຈະເປັນສີບົວປົນສີມ່ວງ ແລະ ມີກີບດອກ 5 ກີບ.
ໝາກຜັກໜອກຈະມີຂົນເມື່ອຍັງອ່ອນ ແລະ ມີຮູຮ່າງກົມ, ຂະໜາດກວ້າງປະມານ 4 ຫາ 5 ມມ. ແລະ ສູງປະມານ 3 ມມ.
ແຫຼ່ງທີ່ມາ: [1]

ນິເວດວິທະຍາ
ເຂດກະຈາຍພັນທົ່ວໂລກ:
Native to Angola, Assam, Bangladesh, Benin, Bismarck Archipelago, Borneo, Botswana, Burkina, Burundi, Cabinda, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Caprivi Strip, Central African Republic, Chad, China, Comoros, Congo, Himalaya, Equatorial Guinea, Eritrea, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, India, Iran, Japan, Jawa, Kenya, Korea, KwaZulu-Natal, Laos, Lesotho, Liberia, Madagascar, Malawi, Malaya, Mali, Maluku, Marianas, Mauritania, Mauritius, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nansei-shoto, Nepal, New Caledonia, New Guinea, New South Wales, Niger, Nigeria, Ogasawara-shoto, Pakistan, Philippines, Queensland, Rodrigues, Rwanda, Réunion, Samoa, Saudi Arabia, Senegal, Sierra Leone, Socotra, Somalia, Sri Lanka, Sudan, Sulawesi, Sumatera, Swaziland, Taiwan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Transcaucasus, Uganda, Vanuatu, Vietnam, Yemen, Zambia, Zaïre, Zimbabwe. [3]

Global distribution of Centella asiatica between 1815 to 2025. Source: [2]

ເຂດກະຈາຍພັນໃນລາວ :
ເຂດສາຍພູຫຼວງພາກເໜືອ
ເຂດສາຍພູຫຼວງຕອນລຸ່ມ

ເຂດກະຈາຍພັນຕາມພູມສັນຖານ :
ແຄມຝັ່ງນໍ້າ
ທົ່ງນາ
ທົ່ງຫຍ້າ
ອື່ນໆ
ສວນຄົວ

ສະເພາະຖິ່ນໃນລາວ:
ພື້ນເມືອງ

ຮຸກຮານ :
ບໍ່ຮຸກຮານ

ສະຖານະພາບການອະນູຮັກ IUCN :
ມີຄວາມສ່ຽງໜ້ອຍສຸດ

ສະຖານະພາບການອະນຸຮັກແຫ່ງຊາດລາວ :
ບໍ່ຖືກລະບຸໃນບັນຊີປະເພດໃດ

ການນຳໃຊ້
ປະເພດການນຳໃຊ້:
ອາຫານ
ເຄື່ອງດື່ມ
ພືດເປັນຢາ

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້:
ອາຫານ ແລະ ເຄື່ອງດືມ: ໃນລາວ, ກຳປູເຈຍ, ຫວຽດນາມ ແລະ ໄທ ນຳມາເຮັດເປັນເຄື່ອງດື່ມເພື່ອຄວາມສົດຊື່ນ ໂດຍໃຊ້ໃບ ແລະ ລຳຕົ້ນທີ່ມີຣົດຊາດຂົມເລັກນ້ອຍ, ຈາກນັ້ນນຳມາຄັ້ນໂດຍການເຕີມນ້ຳເຂົ້າໄປເລັກນ້ອຍ ແລ້ວຕື່ມນ້ຳຕານເຂົ້າໄປເລັກນ້ອຍ, ສວນໃຫຍ້ແລ້ວແມ່ນຮັບປະທານທັງຕົ້ນເປັນຜັກ ໂດຍຈະປຸງສຸກ ຫຼື ກິນດິບກັບແຈວ ຫຼື ແຈ່ວປາແດກ. [1]
ສະໝຸນໄພ: ຜັກໜອກມີປະໂຫຍກຫຼາຍທາງດ້ານການແພດ ເຊັ່ນ ໃຊ້ຮັກສາໄຂ້ ແລະ ແກ້ອາການທ້ອງຜູ້, ຊ່ວຍຟອກເລືອດ ແລະ ບັນເທົາອາການທາງລະບົບປະສາດ. ໃບຜັກໜອກຍັງໃຊ້ໃນການຮັກສາພະຍາດຜິວໜັງໄດ້ອີກດ້ວຍ ແລະ ຍັງມີຊື່ສຽງທາງດ້ານການຮັກສາແຜໃນກະເພາະອາຫານ, ຂີ້ກາກ ແລະ ຂີ້ເຮື້ອນ. ນອກຈາກນີ້ຍັງເຊື່ອກັນວ່າຜັກໜອກ “ດີຕໍ່ດວງຕາ” ແລະ ເຊື່ອວ່າຊ່ວຍສົງເສີມການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງເສັ້ນຜົມ. [1]

ການປູກ ການລ້ຽງ:
ຊະນິດທຳມະຊາດ

ລະດູການເກັບກູ້:
ມັງກອນ
ກຸມພາ
ມີນາ
ເມສາ
ພຶກສະພາ
ມິຖຸນາ
ກໍລະກົດ
ສິງຫາ
ກັນຍາ
ຕຸລາ
ພະຈິກ
ທັນວາ

ການຕະຫຼາດ ແລະ ຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າ:
ຜັກໜອກສົດ ເປັນສິນຄ້າທີ່ສາມາດພົບໄດ້ທົ່ວໄປໃນຕະຫຼາດທົ່ວໄປໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້. ໃນຕະຫຼາດຂອງລາວຜັກໜອກຂາຍປັນມັດນ້ອຍລາຄາ 3.000 ຫາ 5.000 ກີບ (ຜົງສາລີ). ໃນແຕ່ລະປີມີການສົ່ງອອກຜັກໜອກຈາກລາວຫຼາຍ 10 ໂຕນ, ໃນລາຄາຕັ້ງແຕ່ 22.000 ຫາ 110.000 ກີບຕໍ່ກິໂລ, ສານສະກັດສະໝຸນໄພ 100 ກຼາມ ຂາຍໃນລາຄາ 150.000 ກີບໃນເວບໄຊຂອງຈີນ, ໃນຂະນະທີ່ຮູບແບບແຄັບຊູນຂະໜາດ 500 ກຼາມ ບັນຈຸໃນຂວດ ລາຄາ 160.000 ກີບໃນເວບໄຊຂອງໄທ. [1]

ການຄຸ້ມຄອງຈັດການ
ການອານຸລັກທີ່ຢູ່ອາໄສ:
ໄພຂົ່ມຂູ່: ບໍ່ມີໄພຂົ່ມຂູ່ທີສຳຄັນຕໍ່ພືດຊະນິດນີ້ ທັງໃນອາດີດ, ປັດຈຸບັນ ແລະ ອານາຄົດ. [4]


ການຕິດຕາມປະຊາກອນ:
ບໍ່ມີຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຂະໜາດປະຊາກອນ ຫຼື ແນວໂນ້ມຂອງຊະນິດພັນນີ້ ແຕ່ບໍ່ມີເຫດຜົນທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ຫຼຸດລົງ ດັງນັ້ນຈຶ່ງຖືວ່າມີແນວໂນ້ມຄົງທີ່. [4]

ໂພຊະນາການ
ຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການ:

ບັນຍາຍຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການ:
N/A

ສານອາຫານ /100g ໝາຍເຫດ
ໂປຣຕີນ N/A N/A
ຄາໂບໄຮເດຣດ N/A N/A
ໄຂມັນ 2.5 N/A
ວິຕາມິນ N/A vitamin C 1.3 to 7.7 mg
ແຮ່ທາດ N/A Iron 3.8 to 12.5 mg
ເສັ້ນໄຍ N/A N/A

ອ້າງອິງ
ເຄດິດຮູບພາບ:
[1] iNaturalist [Online]. Uploaded on 29 January 2020 by Nolan Exe. Available: https://www.inaturalist.org/observations/38075168. [Accessed: 27 Mar. 2025]
[2] iNaturalist [Online]. Uploaded on 21 February 2023 by Marco Schmidt. Available:https://www.inaturalist.org/observations/149324859. [Accessed: 27 Mar. 2025]
[3] iNaturalist [Online]. Uploaded on 26 June 2024 by robert davis. Available:https://www.inaturalist.org/observations/149324859. [Accessed: 27 Mar. 2025]
[4] iNaturalist [Online]. Uploaded on 16 April 2020 by leaf0605. Available: https://www.inaturalist.org/photos/68656681. [Accessed: 27 Mar. 2025]

ອ້າງອິງ:
[1] NAFRI, NUoL & SNV, A Manual of 100 Commercial and Traditional Products, The National Agriculture and Forestry Research Institute. Vientiane, Lao PDR, 2007.
[2] "Species: Amaranthus spp.," Global Biodiversity Information Facility (GBIF), [Online]. Available: https://www.gbif.org/species/3034128. [Accessed: Mar. 28, 2025].
[3] Plants of the world Online [Online]. Royal Botanic Gardens, Kew. Available: https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:1197718-2. [Accessed: 16.09.2024]
[4] IUCN. (2024, September 17). IUCN red list. Retrieved from IUCN red list web site: https://www.iucnredlist.org/species/168725/88308182
[5]. Nafri and CDE, “wild food assessment” AFN II, 2025.
[6] "Taxon Page," eFloras, [Online]. Available: http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200015478. [Accessed: Mar. 28, 2025].
[7] Mark Newman, Sounthone Ketphanh, Bouakhaykhone Svengsuksa, Philip Thomas, Khamphone Sengdala, Vichith Lamxay, and Kate Armstrong, A Checklist of Plants in Lao PDR. Edinburgh, UK: Royal Botanic Garden Edinburgh; Vientiane, Laos: National Agriculture and Forestry Research Institute; Faculty of Science, National University of Laos; IUCN Lao PDR, 2016. [Online]. Available: https://phakhaolao.la/wp-content/uploads/2024/09/A-Checklist-of-Plants-in-Lao-PDR.pdf [Accessed: 24-Sep-2025]
[8] M. Newman, S. Ketphanh, B. Svengsuksa, P. Thomas, K. Sengdala, V. Lamxay, and K. Armstrong, A Checklist of the Vascular Plants of Lao PDR. Edinburgh, UK: Royal Botanic Garden Edinburgh; Vientiane, Laos: National Agriculture and Forestry Research Institute; National University of Laos; IUCN Lao PDR, 2021. [Online]. Available: https://phakhaolao.la/wp-content/uploads/2024/09/Checklist-plant-of-Laos-read-only-1.pdf [Accessed: 23-Sep-2025].
[9] M. Newman, S. Ketphanh, B. Svengsuksa, P. Thomas, K. Sengdala, V.
Lamxay, and K. Armstrong, A Checklist of the Vascular Plants of Lao PDR. Edinburgh, UK: Royal Botanic Garden Edinburgh, 2007. ISBN: 978-1-906129-04-0. [Online]. Available: https://phakhaolao.la/wp-content/uploads/2024/09/A-Checklist-of-the-Vascular-Plants-of-Lao-PDR.pdf [Accessed: 24-Sep-2025].
[10] R. Mertz, “Title of the Article,” African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development, vol. 19, no. 3, [Online]. Available: https://www.ajfand.net/Volume19/No3/Mertz17750.pdf [Accessed: 24-Sep-2025].

ຜູ້ສ້າງ Factsheet:
Keooudone Souvannakhoummane

ຜູ້ກວດສອບ Factsheet:
,