ໄທ: ມັນກອຍ, ມັນກລອຍ, ລາບຊາບ, ມັນນອນ, ກລອຍເຂົາໂຈ, ກລອຍນົກ, ກລອຍໄກ່, ຄລີ(ເນື້ອຂາວ), ຄລອຍເຂົ້າໜຽວ (ເນື້ອເຫຼືອງ). ກໍາປູເຈຍ: ດູເຄົາ, ເວີເຄົາ. ມຽນມ້າ: ກີວິ. ຫວຽດນາມ: ກູຍ ນັນ, ເທລນອັນເອັດ, ດິວນານອິນ. ອັງກິດ: Asiatic bitter yam. ( ກອຍ, ເຄື່ອກອຍ Local names: koi, kheua koi Thai: man koi, man kloi, llah sah, man non, kloi khao chow, kloi nok, kloi kai, khli (white flesh), khoi khao nio, kloi hua nio (yellow flesh). Cambodian: do khouch, voeur khouch Burmese: kywe Vietnamese: cu nan, train an et, diau nan in English: Asiatic bitter yam)

Dioscorea hispida var. daemona (Roxb.) Prain & Burkill
Dioscorea hispida var. reticulata (Hook.f.) Sanjappa
Helmia daemona (Roxb.) Kunth
Helmia hirsuta (Blume) Kunth

Dioscoreaceae

ເປັນພືດເຄືອ ຍາວປະມານ 2 ມ, ທີ່ກ້ຽວໄປທາງຊ້າຍມື, ມີໜາມແຂງ ແລະ ມີລະບົບຮາກຝອຍ ໂດຍຈຳນວນຫນຶ່ງ ໃນນັ້ນໄດ້ເຕີບໂຕຂຶ້ນເປັນຫົວມົນນ້ອຍໆ ເວລາຍັງອ່ອນແລ້ວຍາວຢຽດອອກເວລາຫົວແກ່ຂຶ້ນ ແຕ່ກໍ່ຍັງຄົງຮູບຮ່າງລັກສະນະຂ້ອນຂ້າງມົນເໝືອນເດີມ ແລະ ສາມາດເຕີບໂຕເຖິງຂະໜາດໜ້າຕັດ ປະມານ 30 ຊມ ແລະ ມີນ້ຳໜັກ ປະມານ 35 ກລ. ຫົວກອຍ ມີສີນ້ຳຕານ ແລະ ມີຮາກຝອຍເສັ້ນນ້ອຍໆສີເຟືອງຫາສີຫມົ່ນອ່ອນໆຈັບຕາມຜິວດ້ານນອກ. ຫົວກອຍດິບທີ່ບັນຈຸມີທາດເບື່ອ ມີເນື້ອຂ້າງໃນເປັນສີຂາວຫາສີເຫຼືອງອ່ອນໆ. ເຄືອມີຂະໜາດໜ້າຕັດປະມານ 9 ມມ, ມີໜາມ ແລະ ມີສີຂຽວຫາສີເຟືອງ. ໃບມີຂະໜາດ 30 x 28 ຊມ ປະກອບດ້ວຍ 3 ໃບນ້ອຍມີໜາມອ່ອນຕາມກ້ານໃບ ແລະ ເຊັ່ນໃບດ້ານຫຼັງ ພ້ອມມີຂົນຕາມກ້ອງໃບ. ພົ້ວດອກຜູ້ ຍາວປະມານ 50 ຊມ ກົ່ງລົງທາງລຸ່ມ ມີດອກສີເຫຼືອງ ຫາ ສີນ້ຳຕານອ່ອນ, ຫຸ້ມດ້ວຍຂົນອ່ອນໆສີຂາວສຳລັບພົ້ວດອກແມ່ ເປັນດອກດ່ຽວ. ໝາກເປັນໝາກແຄັບຊູນ (capsule) ສີນ້ຳເຜີ້ງ, ມີປີກ, ມີຂະໜາດປະມານ 40-60 x 10-12 ມມ ແລະ ແກ່ນ ກໍ່ມີປີກຄືກັນ. ໃນອິນດູຈີນ ພົບວ່າ ມີທັງໝົດ 4 ສາຍພັນ ຂອງກອຍ ເຊັ່ນ: ສາຍພັນ mollissima, scaphoides, hispida ແລະ dalmona. ໃນເຂດອິນດູຈີນມີປະມານ 12-15 ຊະນິດມັນ ທີ່ເກີດໃນທຳມະຊາດ ແລະ ໃນນີ້ ̧ມີ Dioscorea alata L. (ມັນທຽນຂາວ) ແລະ D. bulbifera L. (ມັນເປົ້າ) ທີ່ໄດ້ນຳມາປູກເປັນພືດສວນ.

N/A

N/A

N/A

N/A

N/A

ອາຫານ
ພືດເປັນຢາ

ຫົວກອຍ ໄດ້ນຳໃຊ້ເປັນອາຫານທົດແທນເຂົ້າ ໃນຊ່ວງທີ່ອຶດເຂົ້າ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ດີ, ກ່ອນຈະບໍລິໂພກໄດ້ ກໍໍ່ຕ້ອງໄດ້ກຳຈັດສານເບື່ອອອກກ່ອນ ເພາະກອຍດິບ ປ່ຽງຂະໜາດເທົ່າກັບໝາກແອັບເປິນ ສາມາດທຳລາຍລະບົບປະສາດສ່ວນກາງໄດ້ ແລະ ມີປະສິດທິພາບພໍທີ່ຈະຂ້າຊີວິດຄົນເຮົາໄດ້ ພາຍໃນ 6 ຊົ່ວໂມງ. ກອຍໄດ້ຖືກໃຊ້ເຮັດຂອງຫວານກິນກັບເຂົ້າໜຽວ ແລະ ກໍ໋ຍັງມີສັບພະຄຸນຫຼາຍຢ່າງ ສຳລັບການປຸງແຕ່ງເປັນຢາປົວພະຍາດ. ມັນມັກຖືກນຳໃຊ້ເຂົ້າໃນການປິ່ນປົວບາດແຜຕາມຜິວໜັງ ຫຼື ອາການຄັນ ແລະ ເຈັບປວດຕາມຂໍ້. ຢູ່ໃນເທດໄທ ເພີ່ນນຳໃຊ້ກອຍຝານບາງໆເພື່ອລົດຜ່ອນອາການກ້າມເນື້ອທ້ອງປົນ ແລະ ທຳຄວາມສະອາດບາດແຜ. ສານພິດຂອງກອຍ ຖືກໃຊ້ເປັນສານທາຫົວຫອກ ແລະ ເບ່ື່ອປາ. ຢູ່ປະເທດອິນເດຍ ເພີ່ນໄດ້ນຳໃຊ້ສຳລັບເບື່ອເສືອ ດ້ວຍການເອົາໄປເຊື່ອງຊ້ອນໄວ້ໃນຊາກສັດທີ່ເສືອກິນ. ທີ່ມາເລເຊຍ ກອຍໄດ້ຖືກນຳໃຊ້ເປັນຢາຕ້ານເຊື້ອ ແລະ ນອກຈາກນັ້ນ, ກອຍກໍ່ຍັງມີ ຄຸນສົມບັດໃນການປ້ອງກັນບົ້ງແມງອີກດ້ວຍ.

N/A

N/A

N/A

N/A

NUoL; NAFRI; SNV. 2007. Non-timber forest products in the Lao PDR : a manual of 100 commercial and traditional produce.
National Agriculture and Forestry Research Institute.
Burkill, I.H., 1951. Dioscoreaceae. Dioscorea hispida. In: van Steenis, C.G.G.J. (Editor): Flora Malesiana. Series 1. Vol. 4. Noordhoff-Kolff, Djakarta, Indonesia. pp. 318-320.
Rao, P.S. & Beri, R.M., 1952. Tubers of Dioscorea hispida Dennst. The Indian Forester 78(3): 146-152.
Onwueme, I.C., 1978. The tropical tuber crops. Wiley, Chichester, United Kingdom. pp. 3-106.
Wilkin, P. & Thapyai, C. (2009). Flora of Thailand 10(1): 1-140. The Forest Herbarium, National Park, Wildlife and Plant Conservation Department, Bangkok.