ໄທ: ຖົ່ວດຳ, ຖົ່ວນາ, ຖົ່ວໄຮ, ຖົ່ວມະແປ, ຖົ່ວຊັ່ງ, ມະຖິ້ມ, ຖົ່ວຂຽວຜິວດຳ ແລະ ຖົ່ວແຂກ ອັງກິດ: Vigna mungo, Black gram, Black lentil, Catjung, Cow pea, Black matpe ແລະ Urd

Azukia mungo (L.) Masam.
Azukia muogo (L.) Masam.
Phaseolus aureus Zuccagni
Phaseolus chlorospermus Ten.
Phaseolus gibbosus Pi.Savi
Phaseolus hernandesii var. longepedunculatus Hassk.
Phaseolus hernandezii Savi
Phaseolus hirtus Retz.
Phaseolus minoomoo Roxb. ex Wight & Arn.
Phaseolus mungo L.
Phaseolus roxburghii Wight & Arn.
Rudua mungo (L.) Maek.
Vigna silvestris (Lukoki, Maréchal & Otoul) Aitawade, K.V.Bhat & S.R.Yadav

Fabaceae

N/A

N/A

N/A

N/A

N/A

ອາຫານ
ພືດເປັນຢາ

ສັບພະຄຸນ: 

• ຖົ່ວດຳມີຣົດຊາດຫວານຊ່ວຍບຳລຸງເລືອດ, ບຳລຸງສາຍຕາ, ຊ່ວຍກຳຈັດພິດໃນຮ່າງກາຍ, ຊ່ວຍຂັບເຫືອ, ແກ້ອາການຮ້ອນໃນ, ຮັກສາດີຊ່ານ, ຖົ່ວດຳມີສານທີ່ຊ່ວຍບັນເທົາອາການເຈັບລຳໄສ້ນ້ອຍໄດ້, ຂັບລົມໃນກະເພາະ, ຊ່ວຍຂັບຂອງແຫຼວໃນຮ່າງກາຍ, ບຳລຸງໝາກໄຂ່ຫຼັງ ປ້ອງກັ່ນໝາໄຂ່ຫຼັງເຊື່ອມ, ຊ່ວຍແກ່ອາການບວມນ້ຳ, ເໜັບຊາ ແລະ ແກ້ອາການເຈັບແອວ.

ປະໂຫຍດຂອງຖົ່ວດຳ: 

• ຊ່ວຍເພີ່ມປະສິດທີ່ພາບຂອງລະບົບພູມຄຸ້ມກັ່ນຂອງຮ່າງກາຍ ແລະ ຊ່ວຍບຳລຸງຫົວໃຈ
• ຖົ່ວດຳອຸດົມໄປດ້ວຍແຄລຊຽມເຊິ່ງຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ
• ນອກຈາກໃຫ້ໂປຣຕີນແລ້ວຖົ່ວດຳຍັງອຸດົມໄປດ້ວຍເສັ້ນໄຍທີ່ຊ່ວຍໃນການຂັບຖ່າຍ ແລະ ແກ້ອາການທ້ອງອືດ
• ຖົ່ວດຳມີຄຸນສົມບັນໃນການຫຼຸດຄວາມອ້ວນໄດ້ ເນື່ອງຈາກຖົ່ວດຳມີສ່ວນຂອງໂປຣຕີນຮອດ 40% ແລະ ມີກົດໄຂມັນອິ່ມຕົວ 20% ເຊິ່ງອຸດົມໄປດ້ວຍສານຫຼຸດຄວາມອ້ວນ ແລະ ສານທີ່ຊ່ວຍກຳຈັດສານພິດ
• ຊ່ວຍຄວບຄຸມນ້ຳໜັກ ເນື່ອງຈາກເສັ້ນໄຍໃນຖົ່ວດຳຈະເຮັດໃຫ້ອິ່ມທ້ອງໄດ້ດົນ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຮ່າງກາຍມີພະລັງສະເໝີ
• ມີກົດໄຂມັນອິ່ມຕົວທີ່ສາມາດຊ່ວຍປ້ອງກັ່ນມະເຣັງລວມໄປເຖິງພະຍາດຕ່າງໆໃນຜູ້ໃຫຍ່ໄດ້ເປັນຢ່າງດີ, ມີບົດບາດໃນການຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມສ່ຽງຂອງພະຍາດມະເຣັງລຳໄສ້ໃຫຍ່ ແລະ ລຳໄສ້ຊື່ໄດ້ດີ, ຊ່ວຍປ້ອງກັ່ນມະເຣັງໃນກະເພາະອາຫານ ແລະ ສາມາດປ້ອງກັ່ນມະເຣັງປອດໄດ້ຮອດ 100 ລະ 50
• ຖົ່ວດຳມີສານໄອໂຊຟາໂວນເຊິ່ງເປັນສານທີ່ປ້ອງກັ່ນຈຸລັງຈະເລີນເຕີບໂຕຜິດປົກກະຕິຈາກການລັ່ງຮໍໂມນຜິດປົກກະຕະຈົນກາຍເປັນພະຍາດອ້ວນ ແລະ ຍັງຊ່ວຍປ້ອງກັ່ນມະເຣັງຕ່ອມລູກໝາກ ທີ່ເປັນສາເຫດຈາກການຫຼັ່ງຮໍໂມນແອນໂດເຈນ ຫຼື ຮໍໂມນເພດຊາຍຫຼາຍເກີນໄປ
• ຖົ່ວດຳມີສານທີ່ອອກລິດຍັບຢັ້ງເອັນໄຊ໌ມໂປຣຕິເອດ ເຊິ່ງປ້ອງກັ່ນ ແລະ ຫຼຸດການແປງຕົວຂອງຈຸລັງມະເຣັງໄດ້, ປ້ອງກັ່ນມະເຣັງຕົ້ມນົມ ແລະ ຍັງສົ່ງຜົນດີຕໍ່ຮໍໂມນເພດຍິງໄດ້
• ຊ່ວຍຢັບຢັ້ງພະຍາດເບົາຫວານ ເນື່ອງຈາກເສັ້ນໄຍຖົ່ວດຳເປັນເສັ້ນໄຍຊະນິດລະລາຍ ຈຶ່ງຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມໄວຂອງການດູດຊຶມຄູໂຄຼດໃນຮ່າງກາຍຊ້າລົງຈຶ່ງສາມາດຢັບຢັ້ງພະຍາດເບົາຫວານໄດ້
• ຊ່ວຍຮັກສາລະດັບນ້ຳຕານໃນເລືອດໃຫ້ສົມດູນ
• ຊ່ວຍປ້ອງກັ່ນ ແລະ ຮັກສາພະຍາດເລືືອດຈາງເນື່ອງຈ່ກຖົ່ວດຳອຸດົມໄປດ້ວຍວິຕາມິນບີ 12, ວິຕາມິນບີ 9 ຫຼື ກົດໂຟຣິກ ແລະ ເບຕ້າແຄໂລທີນ, ແລ້ວຍັງມີທາດເຫຼັກສູງກ່ວາຊີ້ນສັດຮອດ 4 ເທົ່າ.
• ຖົ່ວດຳອຸດົມໄປດ້ວຍທາດເຫຼັກທີ່ຊ່ວຍບຳລຸງເລືອດ ແລະ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງສານໃນເມັດເລືອດແດງທີ່ນຳອອກຊີເຈນໄປລ້ຽງຮ່າງກາຍ ຈຶ່ງຊ່ວຍປ້ອງກັ່ນພາວະຂາດທາດເຫຼັກ ເຊິ່ງເປັນສາເຫດຂອງອາການອ່ອນເພຍ, ບໍາມີແຮງ, ສະໝອງບໍ່ຄ່ອຍດີ ຫຼື ຄິດຫຍັງບໍ່ຄ່ອຍອອກ
• ປ້ອງກັ່ນພະຍາດຄວາມດັນເລືອດສູງ ແລະ ຊ່ວຍຫຼຸດຄໍເລສເຕີໂຣ ເນື່ອງຈາກຖົ່ວດຳອຸດົມໄປດ້ວຍວິຕາມິນອີ ແລະ ໂພແທັກຊຽມທີ່ຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມດັນເລືອດໂດຍການຂະຫຍາຍເສັ້ນເລືອດໃຫ້ກ້ວາງຫຼາຍຂື້ນ ແລະ ຍັງມີແຄລຊຽມທີ່ເຮັດໃຫ້ກ້າມເນື້ອຂອງເສັ້ນເລືອດຢືດຍຸນ.
• ຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມສ່ຽງ ແລະ ປ້ອງກັ່ນການເກີດໂຣກຫົວໃຈ
• ຖົ່ວດຳຊ່ວຍລ້າງພິດໃນຮ່າງກາຍ ເນື່ອງຈາກຖົ່ວດຳມີສານຟາໂວນອຍ ເຊິ່ງເປັນຖົ່ວທີ່ມີສານລ້າງພິດທີ່ມີປະລິມານສູງສຸດ ແລະ ຍັງມີສານສຳຄັນຄື ແອນໂທໄຊຢານີນທີ່ເປັນສານລ້າງພິດທີ່ດີ, ເມື່ອທຽບກັບໝາກໄມ່ກິນສົ້ມແລ້ວຖົ່ວດຳມີສານລ້າງພິດຫຼາຍກ່ວາ 10 ເທົ່າ ແຕ່ການເຮັດໃຫ້ຖົ່ວດຳສຸກຈະເຮັດໃຫ້ສູນເສຍສານລ້າງພິດໄປບາງສ່ວນ ແຕ່ຍັງສາມາດລ້າງພິດໄດ້ຢ່າງມີປະສະດທິພາບ
• ການຮັບປະທານຖົ່ວດຳເປັນປະຈຳຊ່ວຍສົ່ງຜົນດີຕໍ່ສຸຂະພາບຜິວ ຊ່ວຍເພີມຄວາມຊຸ່ມຊື່ນໃຫ້ກັບຜິວເຮັດໃຫ້ຜິວໜ້າກະຈ່າງໄສ ແລະ ຊ່ວຍເພີ່ມຄວາມກະຊັບໃຫ້ຜິວ, ຊ່ວຍຫຼຸດຮອຍແດງຈາກຜິວ, ປ້ອງກັ່ນການເກີດຝ້າ ເພາະອຸດົມໄປດ້ວຍວິຕາມິນຊີ ແລະ ສານແອນໂທໄຊນານີນທີ່ຊ່ວຍເພີ່ມການທຳງານຂອງຄໍລາເຈນ
• ມີຄຳກ່າວວ່າການຮັບປະທານຖົ່ວຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ສະຫຼາດຂື້ນ ເຊິ່ງໃກ້ຄຽງກັບກັບຄວາມຈິງ ເນື່ອງຈາກມີສານເລຊີຕິນຊ່ວຍບຳລຸງສະໝອງ ຊ່ວຍໃນການທຳງານຂອງສະໝອງ ຈຶ້ງມີຜົນດີຕໍ່ຜູ້ທີ່ຕ້ອງໃຊ້ຄວາມຈຳ ແລະ ສຳລັບຄົນເຖົ້າກໍ່ສາມາດຊ່ວຍປ້ອງກັ່ນພະຍາດເອົາໄຊເມວສີໄດ້
• ຖົ່ວດຳເປັນແຫຼ່ງສຳຄັນຂອງທາດໂບຣອນ (Boron) ເຊິ່ງເຮັດໜ້າທີ່ກ່ຽວກັບານສົ່ງກະແສປະສາດຂອງສະໝອງ ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ສະໝອງເຮັດວຽກໄດ້ໄວຂື້ນ
• ຊ່ວຍແກ້ອາການບັນຫານອນບໍ່ຫຼັບ
• ຖົ່ວດຳເປັນແຫຼ່ງອາຫານຈາກທຳມະຊາດທີ່ມີໂຟເລດສູງ ມີຄວາມສຳຄັນສູງສຳລັບຜູ້ຍິງຖືພາ ເພາະຊ່ວນປ້ອງກັ່ນການພິການແຕ່ກຳເນີດຂອງເດັກ ນອກຈາກນີ້ຍັງມີທາດເຫຼັກທີ່ຊ່ວຍຫຼຸດອາການອ່ອຮເພຍຂອງແມ່ຖືພາໄດ້
• ແກ່ນຖົ່ວດຳມີຄຸນຄ່າທາງອາຫານສູງໃກ້ຄຽງພໍໆກັຍແກ່ນຖົ່ວຂຽວ
• ຖົ່ວດຳສາມາດນຳໄປໃຊ້ປະໂຫຍດໄດ້ຫຼາຍຢ່າງ ແຕ່ໜ້ອຍກ່ວາຖົ່ວຂຽວ: ໃນປະເທດຢີປຸ່ນຈະນຳໄປໃຊ້ເພື່ອກ້າຖົ່ວງອກເປັນຫຼັກ
• ຖົ່ວດຳອຸດົມໄປດ້ວຍໂປຣຕີນ, ຄາໂບໄຮເດດ, ແຄໂຣທີນວິຕາມິນບີ​ 1, ວິຕາມິນບີ 2 ແລະ ວິຈາມິນບີ 3 ທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍ
• ເປືອກຫຸ້ມແກ່ນມີສານແອນໂທໄຊຍານີນ (Anthocyanin) ເຊິ່ງສາມາດນຳໄປໃຊ້ແຕ່ງສີເຂົ້າໜົມຕ່າງໆ
• ແກ່ນຖົ່ວດຳເມື່ອນຳມາບົດເປັນແປ້ງໃຊ້ເຮັດເປັນເຂົ້າໜົມໄດ້
• ເປັນພືດທົນແລງສາມາດປູກໄດ້ໃນດິນເກືອຍທຸກຊະນິດ ມັກນິຍົມປູກເປັນພືດໃນຊ່ວງປາຍລະດູຝົນ

ຂໍ້ຄວນຮູ້: ຖົ່ວດຳມີສານພີວລີນ (Purine) ລະດັບປານກາງ ພູ້ປ່ວຍໂຣກເກົ້າຄວນຮັບປະທານໃນປະລິມານຈຳກັດ ເນື່ອງຈາກສານດັງກ່າວອາດຈະກະຕຸ້ນເຮັດໃຫ້ອາການຂໍ້ອັກເສບກຳເຣີ່ມ ແລະ ການຮັບປະທານຖົ່ວທີ່ດີຄວນີຮັບປະທານອາທິດລະ 2-3 ຄັ້ງ

ຄຸນຄ່າທາງດ້ານໂພສະການ:

• ພະລັງງານ 1,445 ກິໂລຈູນ
• ຄາໂບໄຮເດຣດ 62-65%
• ແປ້ງ 40-43%
• ນ້ຳຕານ 4-5%
• ເສັ້ນໄຍ 3.5-4.5%
• ໄຂມັນ 1-2%
• ຄວາມຊຸ່ມ 11-14%
• ທຼິບໂຕເຟນ (Tryptophan) 630%
• ເມໄທໂອນີນ (Methionine) 90%
• ຊິສທີນ (Cystine) 60%
• ວາຣີນ (Valine) 370%

N/A

N/A

N/A

N/A

B. Y., Solanki, M. Jain, S. (2010) Immunostimolatory activities of Vigna mungo L. extract in male Sprague–Dawley rats. Journal of Immunotoxicology, 7(3): 213-218.
Appunu, C., N’Zoue,A., Moulin, L., Depret, G., Laguerre, G. (2009). Vigna mungo, V. radiata and V. unguiculata plants sampled in different agronomical–ecological–climatic regions of India are nodulated by Bradyrhizobium yuanmingense. Systematic and Applied Microbiology, 32(7):460-470
Gupta, S., K. Sathe, S., Su, M., Liu, C. (2021). Germination reduces black gram (Vigna mungo) and mung bean (Vigna radiata) vicilin immunoreactivity. LWT-Food sicence and Technology 135: 110217.
R. Biswas, M., Dana, S. (1975). Black Gram•~Rice Bean Cross. Cytologia 40, 787-795.