ໄທ: ໂກໂກ້, ໂຄໂຄ່, ກາກາໂອ ແລະ ຊັອກໂກແລັດ ອັງກິດ: Cacoa, Cacao ແລະ ແລະ Chocolate Tree ຈີນ: 可可.

Cacao minar Gaertn.
Cacao minus Gaertn.
Cacao sativa Aubl.
Cacao theobroma Tussac
Theobroma cacao f. leiocarpum (Bernoulli) Ducke
Theobroma cacao subsp. cacao
Theobroma cacao subsp. leiocarpum (Bernoulli) Cuatrec. in J.F.Macbr.
Theobroma cacao subsp. pentagonum (Bernoulli) León
Theobroma cacao subsp. sativa (Aubl.) León
Theobroma cacao subsp. sphaerocarpum (A.Chev.) Cuatrec.
Theobroma cacao var. leiocarpum (Bernoulli) Cif.
Theobroma integerrimum Stokes
Theobroma kalagua De Wild.
Theobroma leiocarpum Bernoulli
Theobroma pentagonum Bernoulli
Theobroma saltzmanniana Bernoulli
Theobroma salzmanniana Bernoulli
Theobroma sapidum Pittier
Theobroma sativa (Aubl.) Lign. & Bey
Theobroma sativa var. leucosperma A.Chev.
Theobroma sativa var. melanosperma A.Chev.
Theobroma sativum (Aubl.) Lign. & Bey
Theobroma sphaerocarpum A.Chev.

Malvaceae

ໂກໂກ້ຈັດເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາກນ້ອຍ, ສູງປະມານ 3-8 ແມັດ ແລະ ອາດສູງຮອດ 13 ແມັດ, ມັກເກີດຕາມໃຕ້ຮົ່ມໄມ້, ເຂດອາກາດຮ້ອນ, ຄວາມຊຸ່ມສູງ ແລະ ມີຝົນຍຕົກຫຼາຍ. ໃບດ່ຽວ, ອອກຮຽງສະຫຼັບ ຫຼຶ ວຽນສະຫຼັບ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໄຂ່ແກມຮູບຂອບຂະໜານ, ກ້ວາງ 4-20 ຊມ, ຍາວ 10-48 ຊມ, ໂຄນໃບມົນ ຫຼື ຮຽວແຫຼມ, ຂອບເປັນຄື້ນເລັກນ້ອຍ, ປາຍໃບແຫຼມ. ກ້ານໃບຍາວປະມານ 1-3 ຊມ, ໂຄນໃບພ່ອງເລັກນ້ອຍ. ຫູໃບຂະໜາດນ້ອຍ, ຮູບຫອກ, ກ້ວາງ 1-2 ມມ, ຍາວ 0.5-1.5 ຊມ, ຫຼົ່ນງ່າຍ. ຊໍ່ດອກກຸ່ມ ຫຼື ເປັນກະຈຸກ, ອອກຕາມລຳຕົ້ນ ຫຼື ກິ່ງໃຫຍ່ບໍລິເວນທີ່ໃບຫຼົ່ນໄປ. ດອກຍ່ອຍມີຂະໜາດນ້ອຍ, ສີຂາວ, ເມື່ອດອກບານເຕັມທີ່ມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງປະມານ 1 ຊມ. ກ້ານດອກຍາວປະມານ 1-2.3 ຊມ, ກີບດອກດ້ານໃນມີສີຂຽວ ຫຼື ສີແດງ, ມີຂົນກະຈາຍຢູ່ທົ່ວ. ໃບປະດັບຂະໜາດນ້ອຍ, ມີຂົນກະຈາຍຢ່າງໜາແໜ້ນ. ກາບດອກມີ 5 ກາບ, ສີຂາວ ຫຼື ສີຂາວປົນສີບົວ, ຮູບຫອກ, ກ້ວາງ 2-3 ມມ, ຍາວປະມານ 6-8 ມມ. ກີບດອກມີ 5 ກີບ, ອອກຮຽງສະຫຼັບກັບກາບດອກ, ສີຂາວປົນເຫຼືອງ ຫຼື ສີຂາວປົນບົວ, ບໍລິເວນກາງກີບມີລັກສະນະກ້ວາງອອກ ແລະ ຮຽວລົງມາຫາໂຄນໃບ, ກ້ວາງປະມານ 3 ມມ ແລະ ຍາວປະມານ 3-4 ມມ, ມີເສັ້ນສີມ່ວງຕາມລວງຍາວ 2 ເສັ້ນ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 10 ອັນ, ກ້ານລະຊູລະອອງເກສອນຕິດກັນຮເປັນຫຼອດສັ້ນ, ຍາວປະມານ 2 ມມ, ແຍກອອຫເປັນ 2 ຊັ້ນຄື: ຊັ້ນທຳອິດມີ 5 ອັນຕິດຊື່ກັບກາບດອກ, ມີລັກສະນະຕັ້ງຊື່, ປາຍຮຽວ, ໂຄນກ້ວາງ ແລະ ບໍ່ມີຖົງລະອອງເກສອນ, ຍາວປະມານ 4-6 ມມ, ມີຂົນອ່ອນນຸ້ມສີຂາວ, ສີມ່ວງເຂັ້ມ ແລະ ອີກຊັ້ນຢູ່ບໍລິເວນກາງກີບດອກໂຄ້ງລົງມສາຢູ່ໃນອົ້ງກີບດອກ. ເຕົ້າໄຂ່ຍາວປະມານ 2-3 ມມ, ປາຍຮວງຮັບແຍກເປັນ 5 ແສກ. ໝາກດ່ຽວ, ເປັນຮູບກົມຍາວ, ຮູບໄຂ່, ຮູບຂອບຂະໜານ ຫຼື ຮູບຮີ ອອກຕາມກິ່ງ ແລະ ລຳຕົ້ນ, ກ້ວາງ 6-10 ຊມ ແລະ ຍາວປະມານ 12-22 ຊມ, ຜິວໝາກຂຸຂະ, ໝາກມີຮ່ອງປະມານ 10 ນ່ອງ ແລະ ມີສັນເປັນນູນ, ມີສີຂຽວ ຕໍ່ມາເປັນສີເຫຼືອງ ແລະ ເມື່ອສຸກຈະກາຍເປັນສີແດງອົມເຫຼືອງ ຫຼື ສີແດງອົມມ່ວງ. ແກ່ນມີປະມານ 20-60 ແກ່ນ, ຮຽງເປັນແຖວ 5 ແຖວ, ຈັບຕາມແກ່ນກາງຂອງໝາກ, ຮູບຮີ, ກ້ວາງປະມານ 1.3-1.5 ຊມ ແລະ ຍາວປະມານ 2-2.5 ຊມ, ເປັນສີນ້ຳຕານ ແລະ ມີຣົດຊາດຫວານ.

N/A

N/A

N/A

N/A

N/A

ອາຫານ
ພືດເປັນຢາ

ສັບພະຄຸນ:

• ຮາກ: ໃນປະເທດຟີລິບປິນຈະໃຊ້ນ້ຳຕົ້ມຈາກຮນາກໂກໂກ້ເປັນຢາຂັບເລືອດປະຈຳເດືອນຂອງແມ່ຍິງ
• ແກ່ນ: ມີສະພະຄຸນຊ່ວຍກະຕຸ້ນປະສາດຊ່ວຍບັນນເທົາພາວະຂອງໂຣກຄຽດ ແລະ ພະຍຍາດໂຣກຊຶມເສົ້າ, ຊ່ວຍຫຼຸດໄຂມັນໃນເລືອດ, ຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມດັນເລືອດ, ຊ່ວຍຫຼຸດລະດັບນ້ຳຕານໃນເລືອດ, ເປັນແຫຼ່ງສຳຄັນຂອງ polyphenol ເຊິ່ງເປັນສານຕ້ານອານຸມູນອິດສະຫຼະທີ່ເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ສຸຂະພາບ ແລະ ຊ່ວຍບັນເທົາອາການອັກເສບ.
• ມີສານ theobromine: ເປັນສານອັນຄາລອຍທີ່ແຍກໄດ້ຈາກແກ່ນຊ່ວຍກະຕຸ້ນຫົວໃຈ, ຂະຫຍາຍຫຼອດເລືອດ ນິຍົມໃຊ້ເມື່ອມີອາການກ່ຽວກັບພະຍາດຫົວໃຈ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນແຂ້ວແມງ, ຊ່ວຍຂັບປັດສະວະ ຈຶ່ງໃຊ້ເປັນຢາຂັບປັດສະວະໄດ້, ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ກ້າມເນື້ອລຽບຄາຍຕົວ, ແກ້ຫອບຫືດຄ້າຍກັບສານ Theophylline ແຕ່ຖ້າກິນຫຼາຍຈະເຮັດໃຫ້ຕິດໄດ້, theobroma oil ຫຼື cocoa butter ເປັນໄຂມັນທີ່ແຍກອອກເມື່ອນຳແກ່ນໂກໂກ້ມາຂົ້ວ theobroma oil ໃຊ້ເປັນຢາຮອງພື້ນໃນການກຽມຢາເໜັບ ແລະ ເຄື່ອງສຳອາງ.

ຂໍ້ມູນການຢາທາງຫ້ອງທົດລອງຂອງໂກໂກ້:

• ສານສຳຄັນທີ່ພົບໃນແກ່ນມີນ້ຳມັນ (fixed oil) ປະມານ 30-50%, ແປ້ງ 15%, ໂປຣຕີນ 15%, alkaloid, theobromine ປະມານ 1-4%, caffeine ປະມານ 0.07-0.36%, ສານ catechin, pyrazine, tyramine ແລະ tyrosine ເປັນຕົ້ນ
• ໂກໂກ້ມີສິດຕ້ານເຊື້ອແບັກທິເຣບ, ຕ້ານໄວຣັສ, ຢັບຢັ້ງອອກຊີເດເຊິນ, ປ້ອງກັ່ນແຂ້ວແມງ-ແຂ້ວຜຸ, ຂັບປັດສະວະ, ຫຼຸດຄວາມດັນເລືອດ ແລະ ຫຼຸດໄຂມັນໃນເລືືອດ
• ສານສຳຄັນໃນໂກໂກ້ຄືສານອັນຄາລອຍ theobromine ມີໂຄງສ້າງຄ້າຍກັບຄາເຟອິນ (caffeine) ຫຼາຍແຕ່ຈະອ່ອນກ່ວາຄາເຟອິນ ແຕ່ມີສິດກະຕຸ້ນປະສາດສ່ວນກາງ, ກະຕຸ້ນຫົວໃຈ, ຂະຫຍາຍເສັ້ນເລືອດ, ຄາຍກ້າມເນື້ອລຽບ, ຂັບປັດສະວະ ແລະ ແກ້ຫອບຫືດຄ້າຍກັບ Theophylline ຖ້າກິນຫຼາຍຈະເຮັດໃຫ້ເປັນສານເສບຕິດໄດ້
• ຈາກການທົບສອບຄວາມເປັນພິດພົບວ່າໂກໂກ້ບໍ່ມີພິດຕໍເດັກນ້ອຍ.

ຜົນປະໂຫຍດຂອງໂກໂກ້

• ແກ່ນນິຍົມນຳມາໃຊ້ເປັນຊັອກໂກ້ແລດ (Chocolate) ເນື່ອງຈາກມີໄຂມັນສູງ ແລະ ສານປະກອບຫຼາຍຢ່າງທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດກິ່ນຫອມສະເພາະຕົວເມື່ອຜ່າຍຂະບວນການຜະລິດ ແລະ ຍັງມີຜະລິດຕະພັນອີກຊະນິດໜຶ່ງທາີ່ສະກັດໄດ້ຈາກແກ່ນທີ່ຂົ້ວແລ້ວ ເອີ້ນວ່າ: ໂກໂກ້ສະກັດ (Cocoa extract), ທີ່ນ້ຳມາປະສົມໃນເຄື່ອງດື້ມ, ຜົງຣົດຊັອກໂກ້ແລດ, ເຂົ້າໜົມອົມ, ໄອສະຄີມ ແລະ ທັອປຟີເປັນຕົ້ນ. ສະຫຼຸບແລ້ວຜະລິດຕະພັນຈາກແກ່ນໂກໂກ້ ຄື: ເນື້ອແກ່ນໂກໂກ້ (cocoa liquor ຫຼື cocoa mass), ເນີຍໂກໂກ້ (cocoa butter), ຜົງໂກໂກ້ (cocoa powder) ແລະ ຊັອກໂກແລັດ (chocolate).
• ແກ່ນໂກໂກ້ນິຍົມມາຂົ້ວເອົາເປືອກຫຸ້ມແກ່ນອອກ, ບົດໃຫ້ລະອຽດ, ບີບເອົານ້ຳມັນອອກເນື້ອໂກໂກ້ຈະຕິດກັນເປັນແທ່ງ ແລ້ວນຳມາບົດໃຫ້ແຕກເປັນຜົງອີກຄັ້ງ ແລ້ວນຳມາປະສົມກັບແປ້ງ ແລ້ວນຳໄປແຕ່ງຣົດສີອາຫານ ແລະ ສ່ວນໂກໂກ້ຜົງທີ່ໃຊ້ຊົງດື່ມຈະນຳມາປະສົມກັບແປ້ງເຮັດເຂົ້າໜົມ.
• ນຮ້ຳມັນໂກໂກ້ໃຊ້ເປັນສານແຕ່ງກິ່ນ ແລະ ຣົດຂອງອາຫານ, ຢາ ແລະ ເຄື່ອງດື່ມຫຼາຍຊະນິດ.
• ເປືອກແກ່ນຈະນຳໄປບີບເອົາເນີຍໂກໂກ້(Cocoa Butter) ທີ່ນຳມາໃຊ້ເປັນສ່ວນປະສົມໃນການເຮັດຄີມ, ສະບູ, ໂລຊັນບຳລຸງຜິວ ແລະ ເຄື່ອງສຳອາງ, ໃຊ້ເປັນຢາພື້ນຂແງຢາແກ້ເໜັບຊາ ຫຼື ນຳມາສະກັດ theobromine ເຊິ່ງໃຊ້ເປັນສານກະຕຸ້ນຄືກັບຄາເຟອີນທີ່ໄດ້ຈາກກະເຟ ແລະ ຊາ.

ໝາຍເຫດ: ໂກໂກ້ທີ່ນຳມາເຮັດເປັນຊັອກໂກແລັດ ລວມທັງໂກໂກ້ທີ່ນຳມາເຮັດເປັນເຄື່ອງດື່ມຕ່າງໆ ຍັງມີປະໂຫຍດຕໍ່ສຸຂະພາບອີກຫຼາຍຢ່າງ. 

N/A

N/A

N/A

N/A

Calvo Romero, F. (2018). Biomass and nutrient distribution in cacao trees (Theobroma cacao): A case study in Ivory Coast. MSc Thesis Wageningen University, XX p.
Ortiz, F. Theobroma cacao L. (2016). Colegio Bolivar: 17.
Rusconi, M., Conti, A. (2010). Theobroma cacao L., the Food of the Gods: A scientific
approach beyond myths and claims. Pharmacological Research 61 (2010) 5–13.
w. BRIZ, M.I. (2015). Cacao (Theobroma cacao Linnaeus). Ecosytems research and development bureau, 29(1).