ໄທ: ເຄັດນ້ຳ, ເຄັດທຸ່ງ, ກະແທງ, ເຄັດ, ແທ້ງ, ລະວຽງ, ໜາເຄັດ ແລະ ໜາມແທ່ງ. ຫວຽດນາມ: Găng trắng, Găng nhung, Găng bọt, Găng lông, Găng gậc ແລະ Mạy càng.

Gardenia dasycarpa Kurz
Gardenia tomentosa Blume ex DC.
Randia dasycarpa (Kurz) Bakh.f.
Randia tomentosa (Blume ex DC.) Hook.f.
Xeromphis tomentosa (Blume ex DC.) T.Yamaz.

Rubiaceae

ຈັດເປັນໄມ້ຟຸ່ມ ຫຼື ໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດນ້ອຍ. ລຳຕົ້ນສູງ 4-10 ມ, ແຕກກິ່ງກ້ານຕ່ຳ, ມີເກັດສີນ້ຳຕານປົກຄຸມຢ່າງໜາແໜ້ນ, ເປືອກນອກບາງ, ລຽບ ຫຼື ແຕກເປັນເກັດ, ສີນ້ຳຕານ ຫຼື ດຳ, ກິ່ງກ້ານມີໜາມແຫຼມ, ຍາວ 1-3 ຊມ, ອອກເປັນຄູ່ກົງກັນຂ້າມ. ໃບດ່ຽວ, ອອກຮຽງກົງກັນຂ້າມກັນ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໄຂ່ປີ້ນ, ກວ້າງ 3-5 ຊມ, ຍາວ 5-7 ຊມ, ໂຄນໃບຮຽວແຫຼມ, ຂອບລຽບ, ປາຍມົນ ແລະ ມີຕິ່ງໜາມ, ແຜ່ນໃບບາງຄ້າຍຄືເຈ້ຍ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ຜິວລຽບທັງສອງດ້ານ ແລະ ມີຂົນກະຈາຍຕາມເສັ້ນກ່າງໃບ. ຫູໃບຮູບສາມຫຼ່ຽມ, ອອກຕາມງ່າມໃບ, ກວ້າງ 3-5 ມມ, ຍາວ 5-8 ມມ, ຫຼົ່ນງ່າຍ. ກ້ານໃບຍາວ 3-5 ມມ, ມີຂົນສັ້ນໜານຸ້ມ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈຸກ ຫຼື ດອກດ່ຽວ, ອອກບໍລິເວນປາຍກິ່ງ. ດອກຍ່ອຍມີ 2-6 ດອກ, ຮູບເຂັມ, ສີຂາວ, ດອກແກ່ປ່ຽນເປັນສີເຫຼືອງ, ກິ່ນຫອມ. ກາບດອກເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຫຼອດ, ຍາວ 5-6 ມມ, ປາຍແຍກອອກເປັນ 8-10 ແສກ, ຮູບຫອກ, ຍາວ 3-5 ມມ. ກີບດອກເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຫຼອດ, ປາຍແຍກອອກເປັນ 8-10 ແສກ, ຮູບໄຂ່ ຫຼື ຮູບຫອກປີ້ນ, ກວ້າງ 4-6 ມມ, ຍາວ 1-1.5 ຊມ, ບິດວຽນເລັກນ້ອຍ, ປາຍແຫຼມ. ເກສອນເພດຜູ້ມີຈຳນວນເທົ່າກັບກີບດອກ, ຈັບລະຫວ່າງກີບດອກ, ຖົງລະອອງຮູບຂອບຂະໜານ, ຮູບຂອບຂະໜານ. ເຕົ້າໄຂ່ຈັບລຸ່ມ, ມີໜຶ່ງຫ້ອງ, ມີຫຼາຍເມັດໄຂ່, ປາຍຮວງຮັບແຍກອອກເປັນ 2 ແສກ. ໝາກຮູບໄຂ່ ຫຼື ຮູບກົມ, ເສັ້ນຜ່າສູນກາງ 2-4 ຊມ, ມີເນື້ອ, ມີຂົນສີນ້ຳຕານປົກຄຸມສີນ້ຳຕານ, ແຫ້ງແລ້ວບໍ່ແຕກ. ແກ່ນມີຈຳນວນຫຼາຍ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໄຂ່.

N/A

N/A

N/A

N/A

N/A

ອາຫານ
ພືດເປັນຢາ

ອາຫານ:
    ໝາກ: ສາມາດກິນໄດ້.
ສັບພະຄຸນ:
    ຮາກ: ຮັກສາເບົາຫວານ, ວັນນະໂລກ ແລະ ມະເຣັງຕ່າງໆ.
    ເນື້ອໄມ້: ຮັກສາແຜທີ່ຖືກໜາມແທງຄາ, ຮັກສາແຜເບົາຫວານ ແລະ ແຜຊຳເຮື້ອ.
    ໃບ: ແກ້ໄຂ້ ແລະ ຂັບປັດສະວະ.
    ທັງຕົ້ນ: ປຸງເປັນຢາຮັກສາເບົາຫວານ, ຮັກສາມະເຮັງຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ມະເຮັງຕັບ, ມະເຮັງກະດູກ ແລະ ຮັກສາວັນນະໂຣກ.
ຂໍ້ມູນທາງວິທະຍາສາດ:
    ສານສະກັດດ້ວຍເຫຼົ້າ 50% ຈາກລຳຕົ້ນ: ພົບສານປະກອບປະເພດແທັກນິນ ແລະ ຄາດີເອສໄກຣໂກໄຊ້.
     ສານ total phenolics: ມີປະລິມານ 114.29 ມກ/ມລ ສາມາດຕ້ານອານຸມູນອິດສະຫຼະ.
ຄຸນປະໂຫຍດ:
    ໝາກແກ່: ຕີກັບນ້ຳເປັນຢາສະຜົມ, ຊັກເຄື່ອງ ແລະ ເບື່ອປາ.
    ໝາກ: ເປັນອາຫານຂອງສັດປ່າກຸ່ມກະຮອກ.

N/A

N/A

N/A

N/A

Thimabut, K., Keawkumpai, A., Permpoonpattana, P., Klaiklay, S., Chumkaew, P., Kongrit, D., Pechwang, J., Srisawat, Th. (2018). Antibacterial potential of extracts of various parts of Catunaregam tomentosa (Blume ex DC) Tirveng and their effects on bacterial granularity and membrane integrity. Tropical Journal of Pharmaceutical Research May, 17 (5): 875-882.
Weerapreeyakul, N., Junhom, Ch., Barusrux, S., Thitimetharoch, Th. (2016). Induction of apoptosis in human hepatocellular carcinoma cells by extracts of Lannea coromandelica (Houtt.) Merr. and Diospyros castanea (Craib) Fletcher. Weerapreeyakul et al. Chin Med, 11:19.
Uttaruk, Y., Laosuwan, T. (2020). Methods of estimation for above ground carbon stock in nongbua-nonmeeco mmunnity forest, Maha sarakham province, thailand. Agriculture & Forestry, 66(3): 183-195.
Laongpol, Ch., Suzuki, K., Sridith, K. (2005). Floristic composition of the terrestrial coastal vegetation in Narathiwat, Peninsular Thailand. Thai for. bull. (Bot.) 33: 44–70.
Choopan, Th., Wadee, N., Klahan, S., Yimlamai, S., Udomsub, S. (2020). Plant diversity in Khao Khong Kha forest monastery Khao Buri District, Nakhon Ratchasima province. PSRU Journal of Science and Technology 5(3): 74-96.