Thai: ກະຖິນທຸ່ງ, ຫຍ້າບົວ, ຫຍ້າກະທຽມ, ກະຖິນນາ.Eng: Yellow-eyed grass

Ramotha vera Raf.
Xyris calocephala Miq.
Xyris capito Hance
Xyris paludosa R.Br.
Xyris robusta Mart.

Xyridaceae

ຫຍ້າຂີ້ກາກເປັນພືດລົ້ມລຸກທີ່ມີອາຍຸປີດຽວ, ມີລໍາຕົ້ນສັ້ນໆ, ຢູ່ໃຕ້ດິນ, ສູງ 30 ຊັງຕິແມັດ. ໃບແຕກຈາກລໍາຕົ້ນເປັນກໍ່ເທິງດິນ, ໃບເປັນໃບດ່ຽວບໍ່ມີກ້ານ, ແຜ່ນໃບມີລັກສະນະເປັນແຖບຍາວປາຍຮຽວແຫຼມ, ແຜ່ນໃບແປ ຫຼື ມີຮູບຮ່າງຕາມລວງຍາວ, ໃບກວ້າງ 1 ຊັງຕິແມັດ ແລະ ຍາວ 50 ຊັງຕີແມັດ. ດອກອອກເປັນຊໍ່ແບບດອກຍ່ອຍອອກຕິດໆກັນ, ຢູ່ປາຍກ້ານຊໍ່ດອກຄືເປັນດອກດ່ຽວເປັນຮູບຊົງກະບອກ, ກ້ານຊໍ່ດອກຍາວຊູດອກຢູ່ເທິງກຸ່ມໃບ, ດອກຍ່ອຍແຕ່ລະດອກມີໃບປະດັບສີນໍ້າຕານຮອງຮັບ, ກາບດອກມີ 3 ກາບ, ເປັນເຍື່ອບາງຂະໜາດບໍ່ເທົ່າກັນ, ກາບໜຶ່ງໃຫຍ່ມີລັກສະນະເປັນຈະງອຍ ອີກສອງກີບນ້ອຍ, ກີບດອກເປັນສີເຫຼືອງສົດມີ 3 ກີບ. ໝາກເປັນໝາກດ່ຽວແບບແຫ້ງແກ່ແລ້ວແຕກ, ພາຍໃນໝາກມີແກ່ນຂະໜາດນ້ອຍ.

N/A

N/A

N/A

ມີຄວາມສ່ຽງໜ້ອຍສຸດ

N/A

ພືດເປັນຢາ

ປະໂຫຍດ ແລະ ສັບພະຄຸນ:

   - ທັງຕົ້ນໃຊ້ປະສົມກັບໄຫຼຫຍ້າຊັນກາດ ແລະ ຮາກຄາມປ່າ ຕົ້ມນໍ້າດື່ມຊ່ວຍບໍາລຸງກໍາລັງ, ໃຊ້ພາຍນອກຮັກສາຂີ້ກາກ.

   - ລໍາຕົ້ນຮັກສາກາກເກື້ອນ.

N/A

N/A

N/A

N/A

ສະຖາບັນວິໄຈສັດນໍ້າສວຍງາມ ແລະ ພັນໄມ້ນໍ້າ. 2019. ພັນໄມ້ນໍ້າ: ພາກຕາເວັນອອກຊຽງເໜືອຕອນບົນຂອງປະເທດໄທ. ສໍານັກວິໄຈ ແລະ ພັດທະນາປະມົງນໍ້າຈືດ. ກົມປະມົງ, ກະຊວງກະເສດ ແລະ ສະຫະກອນ. ໜ້າ 265.
Ahmed, Hafiz Badar-ud-Din, Rama, Nasim Hasan, Malana, Muhammad Aslam, Qadeer, Ghulam. 2006. A convenient synthesis of xyridin A metabolite from Xyris indica L. CSIR. NISCAIR Online Periodicals Repository.
Nijsiri Ruangrungsi, Toshikazu Sekine, Thatree Phadungcharoen. 1995. Isocoumarins from Xyris indica. Phytochemistry. Volume 38. Issue 2. Pages 481-483.
Phonsena, P., Chantaranothai, P. & Meesawat, A. 2013. Revision of Xyris L. (Xyridaceae) in Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 41: 102–139.