Lao: ຂີ້ໝີ້ນໄຂ່, ຫວ້ານນາງຄໍາ Thai: ວ່ານນາງຄໍາ Eng: Wild Turmeric

Curcuma wenyujin Y.H.Chen & C.Ling
Curcuma zedoaria Roxb.

Zingiberaceae

ຫວ້ານນາງຄໍາເປັນພືດລົ້ມລຸກ, ມີເຫງົ້າ ແລະ ຫົວສີເຫຼືອງຢູ່ໃຕ້ດິນ, ມີລໍາຕົ້ນແທງຂຶ້ນມາຈາກຫົວ, ຫົວມີກິ່ນຫອມ, ແຕກແໜງເປັນແງ່ງຄ້າຍຄືຂີ້ໝີ້ນ, ເມື່ອຫັກເບິ່ງຈະເຫັນເປັນສີເຫຼືອງ ຫຼື ສີທອງ, ຂະຫຍາຍພັນດ້ວຍວິທີການແຍກຫົວໄປປູກ. ມີໃບເປັນໃບຂຽວ, ອອກເປັນກະຈຸກໃກ້ກັບຮາກ 5-7 ໃບ, ລັກສະນະຂອງໃບເປັນຮູບຫອກກວ້າງ, ປາຍໃບແຫຼມ, ກອງໃບມີຂົນ, ໃບກວ້າງ 10-14 ຊມ ແລະ ຍາວ 40-70 ຊມ. ອອກດອກເປັນຊໍ່ຊົງກະບອກ, ຕັ້ງຊື່, ມັກມີດອກກ່ອນແລ້ວ ໃບງອກຈາກເຫງົ້າ, ມີໃບປະດັບຢູ່ປາຍຊໍ່ມີສີບົວ, ໃບປະດັບຮອງຮັບມີດອກສີຂາວແກມສີຂຽວ, ສ່ວນໃບປະດັບຍ່ອຍມີສີຂາວ, ກີບດອກມີສີຂາວແກມບົວ, ແຊກກາງເປັນຮູບໄຂ່ກວ້າງ. ກີບປາກສີເຫຼືອງ.

N/A

N/A

N/A

N/A

N/A

ພືດເປັນຢາ
ພືດປະດັບ

ປະໂຫຍດ:
   - ນິຍົມປູກໄວ້ປະຈໍາບ້ານເປັນໄມ້ປະດັບເພາະມີດອກທີ່ສວຍງາມ.
   - ຜົງຫວ້ານນາງຄໍາສາມາດໃຊ້ພອກໜ້າໄດ້ເພື່ອຊ່ວຍບໍາລຸງຜິວພັນໃຫ້ງາມ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນສິວ, ຝ້າ, ຈຸດດ້າງດໍາ.
   - ສາມາດໃຊ້ຍ້ອມສີຜ້າໃຫ້ເປັນສີເຫຼືອງທີ່ຕິດທົນ.
ສັບພະຄຸນ:
   - ຫົວໃຊ້ເປັນຢາຂັບລົມໃນລໍາໄສ້, ຫຼຸດກົດໃນກະເພາະ.
   - ຮາກຊ່ວຍຮັກສາພະຍາດໜອງໃນຊຳເຮືອ.
   - ຮາກໃຊ້ເປັນຢາສະໝານແຜ.
   - ຫົວ ແລະ ຮາກ ມີສັບພະຄຸນຊ່ວຍຄຸມທາດໃນຮ່າງກາຍ.
   - ຮາກຊ່ວຍແກ້ອາການຖອກທ້ອງ.

N/A

N/A

N/A

N/A

Medthai. 2017. 21 ສັບພະຄຸນ ແລະ ປະໂຫຍດຂອງວ່ານນາງຄໍາ.
ໂຊຕິອະນັນ ແລະ ຄະນະ. 2007. ຮັກສາພະຍາດດ້ວຍສະໝຸນໄພໃກ້ໂຕ. The knowledge Center. Thailand. Pages 347-349. ISBN 978-974-8371-95-5.
Neerja Pant, Himanshu Misra, D.C. Jain. 2013. Phytochemical investigation of ethyl acetate extract from Curcuma aromatica Salisb. Rhizomes. Arabian Journal of Chemistry. King Saud University.
Anoop K. 2015. CURCUMA AROMATICA SALISB: A MULTIFACETED SPICE. INTERNATIONAL JOURNAL OF PHYTOPHARMACY RESEARCH. Volume 6. ISSN 2229-7464.
Sikha A, Harini A, Hegde Prakash L. 2015. Pharmacological activities of wild turmeric (Curcuma aromatica Salisb): a review. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry. Pages 1-4. E-ISSN 2278-4136, P-ISSN 2349-8234.
Amit Kumar, Rajiv Chomwal, Praveen Kumar, Renu Sawal. 2009. Anti inflammatory and wound healing activity of Curcuma aromatica salisb extract and its formulation. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research. Pages 304-310.