Lao: ແຄນ, ເຮືອ Thai: ຕົ້ນຕະຄຽນທອງ Eng: Ironwood, Malabar ironwood, Takian, Thingan, Takian

Doona odorata (Roxb.) Burck
Hopea decandra Buch.-Ham. ex Wight
Hopea wightiana Miq. ex Dyer
Neisandra indica Rafin.

Dipterocarpaceae

ຕົ້ນແຄນຈັດເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດໃຫຍ່, ລໍາຕົ້ນຕັ້ງຊື່, ມີຄວາມສູງ 20-40 ມ, ວັດຮອບລໍາຕົ້ນໄດ້ 300 ຊມ, ເປືອກຕົ້ນເປັນສີນໍ້າຕານດໍາ, ແຕກເປັນສະເກັດ, ສ່ວນແກນເປັນສີນໍ້າຕານແດງ, ເນື້ອໄມ້ເປັນສີເຫຼືອງໝົ່ນ ຫຼື ສີນໍ້າຕານອົມເຫຼືອງ, ມັກສີເສັ້ນສີຂາວ ຫຼື ເທົາຂາວຜ່ານສະເໝີ. ໃບເປັນໃບດ່ຽວມີລັກສະນະເປັນຮູບໄຂ່ແກມຮູບໃບຫອກ ຫຼື ຮູບດາວ, ປາຍໃບແຫຼມ, ໃບມີຂະໜາດກວ້າງ 3-6 ຊມ ແລະ ຍາວ 10-15 ຊມ, ແຜ່ນໃບບາງແຕ່ຂ້ອນຂ້າງໜຽວ, ຫຼັງໃບກ້ຽງເປັນມັນ, ທ້ອງໃບມີຕຸ່ມຫູດ. ອອກດອກເປັນຊໍ່ຍາວແບບຊໍ່ແຍກຂະແໜງຕາມປາຍກິ່ງ ຫຼື ຕາມງ່າມໃບ, ມີດອກຍ່ອຍຢູ່ຊໍ່ລະ 40-50 ດອກ, ດອກເປັນສີເຫຼືອງແກມສີນໍ້າຕານຂະໜາດນ້ອຍ, ມີກິ່ນຫອມ ແລະ ມີຂົນນຸ່ມ, ດອກມີກີບດອກ 5 ກີບ, ເມື່ອດອກບານເຕັມທີ່ກີບດອກຈະບິດເປັນກົງຈັກ, ປາຍກີບດອກຫຍັກ ສ່ວນກອງກີບບິດ ແລະ ເຊື່ອມຕິດກັນ. ໝາກເປັນໝາກແຫ້ງບໍ່ແຕກ, ໝາກເປັນສີຂຽວອ່ອນ, ເມື່ອໝາກສຸກຈະເປັນສີນໍ້າຕານເຂັ້ມ, ໝາກມີລັກສະນະກົມ ຫຼື ເປັນຮູບໄຂ່ກ້ຽງ, ປາຍໝາກມົນເປັນຕິ່ງຄ້າຍຄືໜາມແຫຼມ, ມີປີກຍາວ 1 ຄູ່, ລັກສະນະເປັນຮູບໃບພາຍ, ໃນໜຶ່ງໝາກຈະມີແກ່ນ 1 ແກ່ນ.

N/A

N/A

N/A

ມີຄວາມສ່ຽງສູນພັນ

N/A

ພືດເປັນຢາ
ສິ່ງປູກສ້າງ

ປະໂຫຍດ:

    - ໄມ້ແຄນຈັດເປັນໄມ້ທີມີຄຸນຄ່າທາງເສດຖະກິດ. 

    - ເນື້ອໄມ້ນິຍົມໃຊ້ໃນການກໍ່ສ້າງອາຄານບ້ານ, ເຄື່ອງເຟີນິເຈີ ແລະ ອື່ນໆ.

    - ຢາງຈາກໄມ້ໃຊ້ເຮັດນໍ້າມັນຊັກເງົາຕົບແຕ່ງໃຊ້ໃນຮົ່ມ, ໃຊ້ປະສົມກັບນໍ້າມັນເປັນຂີ້ຊີຢາເຮືອ. 

ສັບພະຄຸນ:

    - ເປືອກຕົ້ນຊ່ວຍແກ້ອາການລົງແດງ.

    - ຢາງຊ່ວຍແກ້ອາການຖອກທ້ອງ.

    - ເປືອກຕົ້ນໃຊ້ເປັນຢາຂ້າເຊື່ອພະຍາດ.

N/A

N/A

N/A

N/A

Medthai. 2017. ຕະຄຽນທອງ ສັບພະຄຸນ ແລະ ປະໂຫຍດຂອງຕົ້ນຕະຄຽນທອງ 28 ຂໍ້.
ກົມອຸທະຍານແຫ່ງຊາດສັດປ່າ ແລະ ພັນພືດ. 2012. ຄູ່ມືເລືອກພັນໄມ້ເພື່ອປູກປ່າປ້ອງກັນອຸທົກກະໄພ. ກະຊວງຊັບພະຍາກອນ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ປະເທດໄທ. ໜ້າ 34.
Mohammad Shah Hafez Kabir, Muhammad Abdulla Al Noman and others. 2015. Antibacterial Activity of Organic and Aqueous Extracts of Hopea odorata Roxb. Leaves and their Total Flavonoid Content. British Microbiology Research Journal. Volume 9. ISSN: 2231-0886.
Hazandy Abdul-Hamid, Nor Aini Ab. Shukor, Sapari Mat & Abdul Latib Senin. 2009. Effects of Waterlogging on Growth and Physiology of Hopea odorata Roxb. International Journal of Biology. Volume 1. Pages 87-93.