hai: ຮັກໃຫຍ່ Eng: Red zebra wood, Vanish tree, Burmese lacquer tree, Burmese vanish wood.

Melanorrhoea usitata Wall.

Anacardiaceae

ຕົ້ນຮັກຫຼວງຈັດເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດກາງຫາໃຫຍ່, ສູງ 15-20 ຊມ ແລະ ອາດສູງໄດ້ 25 ຊມ, ເປືອກໄມ້ເປັນສີນໍ້າຕານປົນສີເທົາ, ເປືອກແຕກເປັນຮ່ອງຍາວ, ເປືອກໃນເປັນສີບົວອ່ອນ, ກິ່ງອ່ອນ ແລະ ຍອດປົກຄຸມໄປດ້ວຍຂົນຍາວສີຂາວ. ໃບຄ້າຍຄືໃບຂອງໝາກມ່ວງຫິມະພານ, ມັກມີແມງໄມ້ມາໄຂ່ໄວ້ຕາມໃບເຮັດໃຫ້ເກີດຕຸ່ມມົນໆຕາມແຜ່ນໃບ, ໃບຮັກຫຼວງເປັນໃບດ່ຽວອອກລຽງສະລັບເປັນກຸ່ມຢູ່ປາຍກິ່ງ, ລັກສະນະໃບເປັນຮູບໄຂ່ກັບ ຫຼື ຮູບຂອບຂະໜານແກມຮູບຮີ, ໃບກວ້າງ 3.5-12 ຊມ ແລະ ຍາວ 20-30 ຊມ. ອອກດອກເປັນຊໍ່ແບບແຍກຂະແໜງໂດຍຈະອອກຕາມປາຍກິ່ງ ຫຼື ໃກ້ກັບປາຍກິ່ງ ແລະ ງ່າມໃບ, ໃບມັກຈະຫຼົນກ່ອນອອກດອກໂດຍດອກຈະເລີ່ມບານຈາກສີຂຽວແລ້ວຈະປ່ຽນເປັນສີບົວ ແລະ ສີແດງສົດ ໂດຍຈະອອກເປັນກຸ່ມຊໍ່ໜາແໜ້ນຕາມງ່າມໃບ, ມີຂົນສີນໍ້າຕານປົກຄຸມຢູ່ດອກຍ່ອຍຈໍານວນຫຼາຍ, ກີບດອກເປັນສີຂາວມີແຖບສີເຫຼືອງແກມຂຽວເຄິ່ງກາງ, ກີບດອກມີປະມານ 5-6 ກີບ ສ່ວນກາບດອກມີ 5 ກີບ ເຊື່ອມຕິດກັນ ປາຍແຍກເປັນ 5 ແຊກ, ໃນດອກທີ່ແກ່ແລ້ວກາບດອກຈະມີຮູບຮ່າງຄ້າຍຄືໝວກ. ໝາກມີລັກສະນະຂ້ອນຂ້າງມົນ, ເນື້ອໃນແຂງມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງປະມານ 1-3 ຊມ, ມີສ່ວນກາງຂອງກີບດອກທີ່ຂະຫຍາຍເປັນປີກຢູ່ກົກກ້ານໝາກສີແດງມີ 5 ປີກ ເປັນຮູບຂອບຂະໜານລະຫວ່າງກົກປີກກັບໝາກມີກ້ານເຊື່ອມກັນ.

N/A

N/A

N/A

N/A

N/A

ພືດເປັນຢາ
ສີ່ງປູກສ້າງ

ປະໂຫຍດ:
    - ນໍ້າຢາງສາມາດນໍາມາໃຊ້ເຮັດນໍ້າມັນເຄືອບເງົາໄດ້ ໂດຍນໍ້າຢາງໃສເມື່ອຖືກອາກາດຈະປ່ຽນເປັນສີດໍາ ແລະ ເປັນມັນ.
    - ເນື້ອໄມ້ສາມາດນໍາໄປເຮັດເຄື່ອງໃຊ້ໄດ້ຫຼາຍຢ່າງເຊັ່ນ: ເຄື່ອງເຟີນິເຈີ, ເຄື່ອງມືທາງການກະເສດ, ເສົາເຮືອນ ແລະ ອື່ນໆ.
ສັບພະຄຸນ:
    - ເປືອກຕົ້ນໃຊ້ເຮັດຢາບໍາລຸງຮ່າງກາຍ.
    - ຢາງຊ່ວຍແກ້ມະເຮັງ.
    - ຕົ້ນຊ່ວຍແກ້ໄຂ້ຊ້າເຮື້ອ.
    - ເປືອກມີສັບພະຄຸນຊ່ວຍຂັບເຫື່ອ.
    - ເປືອກຕົ້ນໃຊ້ຕົ້ມກັບນໍ້າດື່ມເປັນຢາແກ້ທ້ອງບິດ, ຖອກທ້ອງ.
    - ໃບຊ່ວຍແກ້ສົ້ນຕີນແຕກ.

N/A

N/A

N/A

N/A

Medthai. 2017. ຮັກໃຫຍ່ ສັບພະຄຸນ ແລະ ປະໂຫຍດຂອງຕົ້ນຮັກໃຫຍ່ 29 ຂໍ້.
Wichan Eiadthong. 2011. Ecological and Geographical Distributions of Laccifera Lacquer Tree (Gluta laccifera (Pierre) Ding Hou) and Its Demographic Status in Thailand. Thai J. pages 69-79.
Medicinal Plants Database. 2013. Gluta usitata (Wall.) Ding Hou. BGO plant Databases. The Botanical Garden Organization. Thailand.
ວິຊານ ອຽດທອງ. 2011. ຍາງຮັກ ແລະ ການໃຊ້ປະໂຫຍດ. ພາກວິຊາຊີວະວິທະຍາປ່າໄມ້, ຄະນະວະນະສາດ, ມະຫາວິທະຍາໄລກະເສດສາດ. ກຸງເທບ ປະເທດໄທ.
ສົມລານ ສຸດດີ. 2019. ປ່າເຕັງຣັງ: ປ່າແມ່ນໍ້າພາຊີ. ສໍານັກງານພັນໄມ້, ກົມອຸທິຍານສັດປ່າ ແລະ ພັນພືດ. ປະເທດໄທ. ໜ້າ 28. ISSN 978-974-286-628-0.